| Πόσοι τύποι αλλεργίας υπάρχουν; |
Πόσοι τύποι αλλεργίας υπάρχουν;
Υπάρχουν 4 τύποι αλλεργίας:
 Τύπος 1, καλείται και αναφυλακτικός. Είναι άμεση η εμφάνιση αλλεργίας, το κύριο υπεύθυνο αντίσωμα που την προκαλεί είναι η IgE και χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αυτού του τύπου είναι η αναφυλαξία από φάρμακα, από δηλητήριο εντόμων, ορισμένοι τύποι βρογχικού άσθματος, η αλλεργική ρινίτιδα και η κνίδωση.
Τύπος 2 ή κυτταροτοξικός. Τα υπεύθυνα αντισώματα είναι τα IgG και IgM τα οποία προκαλούν κυτταρική καταστροφή. Είναι ο τύπος της αλλεργίας που παρατηρείται στις αιμολύσεις από μετάγγιση και στις αιμολύσεις αυτοάνοσου τύπου.
Τύπος 3 ή τύπου ορονοσίας. Τα υπεύθυνα αντισώματα είναι τα IgG και IgM τα οποία σε αυτή την περίπτωση δρουν προκαλώντας βλάβες στα αγγεία. Για παράδειγμα η ορονοσία (συστηματική αλλεργική αντίδραση που εμφανίζεται δυο έως τρεις εβδομάδες μετά τη χορήγηση κάποιου φαρμάκου ή ορού και χαρακτηρίζεται από πυρετό, κνιδωτικό εξάνθημα, έμετους) και η αλλεργική δερματίτιδα από επαφή.
Τύπος 4 ή επιβραδυνόμενος ή αντίδραση τύπου φυματίνης, ο οποίος παρατηρείται όταν έχουμε απόρριψη κάποιου μοσχεύματος και σε παθήσεις όπως είναι η φυματίωση ή οι μυκητιάσεις. Εμφανίζεται μετά από αρκετό χρονικό διάστημα από την επαφή με τον ερεθιστικό παράγοντα και φαίνεται ότι στη γένεσή της παίζει σημαντικό ρόλο η κυτταρική ανοσία (δηλαδή τα Τ λεμφοκύτταρα).
|
| Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της αλλεργίας |
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της αλλεργίας
Δεν συμβαίνει ποτέ την πρώτη φορά που το σώμα μας θα έρθει σε επαφή με ένα αλλεργιογόνο
Μετά την πρώτη φορά που θα εκδηλωθεί εκδηλώνεται σε κάθε επαφή με το ίδιο αλλεργιογόνο.
Είναι μια αντίδραση άμεση, που συμβαίνει μέσα σε ένα λεπτό από την επαφή με το υπεύθυνο αλλεργιογόνο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ η κλινικά μη εμφανής ευαισθητοποίηση μέσω ενός αντιγόνου εξαρτάται από την ποσότητα, η αλλεργική αντίδραση σε μια νέα επαφή με τον ευαισθητοποιημένο οργανισμό είναι ανεξάρτητη από την ποσότητα. Ακόμα και ίχνη του αλλεργιογόνου είναι αρκετά για την δημιουργία αλλεργικής αντίδρασης.
Επιπλέον, οι αλλεργικές αντιδράσεις μπορούν να εμφανιστούν άμεσα, λίγη ώρα μετά τη χορήγηση κάποιου φαρμάκου ή μετά από εβδομάδες. Μπορεί να είναι ήπιες (επίμονο φτάρνισμα σε αλλεργική ρινίτιδα) ή εξαιρετικά σοβαρές και απειλητικές για τη ζωή. Επίσης, η αλλεργική αντίδραση είναι ιδιοσυστασιακή αντίδραση, δηλαδή στο ίδιο αίτιο ο κάθε ασθενής μπορεί να αντιδράσει διαφορετικά.
Στην πλειοψηφία των οξέων περιπτώσεων, μετά από μια με δυο ημέρες η συμπτωματολογία παρέρχεται. Σε κάποιες περιπτώσεις ο ασθενής πέφτει σε κατάσταση σοκ με χαμηλή πίεση, ολιγουρία και εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα (σύγχυση, παραισθήσεις) κυάνωση και σπασμούς. Σε ορισμένες περιπτώσεις το εξάνθημα μπορεί να γίνει συρρέον, νεκρωτικό και αιμορραγικό, συντελώντας στην επιδείνωση της εικόνας του σοκ. Στην οξεία αναφυλαξία, ο θάνατος μπορεί να επέλθει μέσα από πέντε έως δέκα λεπτά. Οι χρόνιες αλλεργικές καταστάσεις είναι ενοχλητικές (αλλεργική ρινίτιδα με φτάρνισμα, ξηρό βήχα) ή μπορεί να προκαλέσουν σημαντικό πρόβλημα (εμφάνιση ή επιδείνωση βρογχικού άσθματος).
Τα διάφορα στοιχεία και οι διάφορες ενώσεις που περιέχονται στα οδοντιατρικά υλικά, μπορούν να δράσουν σαν ημιαντιγόνα, μόνο εφόσον ενωθούν με λευκώματα. Γνωστά ημιαντιγόνα είναι κυρίως το χρώμιο, το νικέλιο, το μονομερές του μεθακρυλικού μεθυλεστέρος των συνθετικών ρητινών των οδοντοστοιχιών και οι καταλύτες των αποτυπωτικών υλικών με βάση τις σιλικόνες και τους πολυαιθέρες. Σαν ημιαντιγόνα μπορούν να δράσουν γενικά και άλλες ουσίες όπως ο χρυσός και ο υδράργυρος (που περιέχεται στα αμαλγάματα δηλαδή ΄΄τα μαύρα σφραγίσματα΄΄)
|
| Πως μπορεί να εκδηλωθεί μια αλλεργία γενικά και συγκεκριμένα στον τομέα της οδοντιατρικής; |
|
Πως μπορεί να εκδηλωθεί μια αλλεργία γενικά και συγκεκριμένα στον τομέα της οδοντιατρικής;
Γενικά μια αλλεργία μπορεί να εκδηλωθεί :
ως ρινίτιδα, με φταρνίσματα, φαγούρα στη μύτη, καταρροή και μπούκωμα της μύτης
ως αντίδραση πεπτικού συστήματος με διάρροια, ναυτία και εμετούς
άσθμα, με βήχα και δύσπνοια
ως επιπεφυκίτιδα, με φαγούρα, κοκκινίλα και δάκρυ
ως πτώση της πίεσης του αίματος, με ζάλη, διαταραχές στην όραση και λιποθυμία
ως δερματική αντίδραση, με κνίδωση (΄΄καντήλες΄΄) με έντονη φαγούρα και με αγγειοοίδημα
ως αναφυλακτική αντίδραση που αποτελεί συνδυασμό των ανωτέρων εκδηλώσεως σε άλλοτε άλλο βαθμό.
Συγκεκριμένα στην οδοντιατρική οι περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις που προκαλούνται από τα οδοντιατρικά υλικά είναι εντοπισμένες, με συμπτώματα που εμφανίζονται στη περιοχή που ακουμπάει το υλικό ή στη γύρω περιοχή και πολύ σπάνια έχουμε εξωστοματικές αντιδράσεις , δερματικές αντιδράσεις και βρογχικό άσθμα.
Τα συμπτώματα, στις αλλεργικές αντιδράσεις εξ επαφής είναι:
Μεταβολές του βλεννογόνου, κυρίως ερυθηματώδεις και σε μικρότερο βαθμό οιδηματώδεις μεταβολές του βλεννογόνου, ιδιαίτερα στην περιοχή που έρχεται σε επαφή με το αλλεργιογόνο
Μεταβολές του βλεννογόνου των παρειών,
Μεταβολές του βλεννογόνου της γλώσσας,
Μεταβολές του βλεννογόνου των χειλέων,
Υποκειμενικά συμπτώματα ,όπως κάψιμο(η εμφάνιση συμπτώματος καύσου, χωρίς ορατή φλεγμονή του βλεννογόνου, δεν αποτελεί τυπικό σύμπτωμα αλλεργικής αιτιολογίας), πόνοι, μεταβολές στη γεύση, μέχρι και πλήρης απώλεια γεύσης.
|
| Πως γίνονται οι έλεργοι στην υποψία οδοντιατρικών αλλεργιών; |
Πως γίνονται οι έλεργοι στην υποψία οδοντιατρικών αλλεργιών;
Ο συνηθισμένος τρόπος διεξαγωγής του επιδερμικού ελέγχου συνίσταται στην τοποθέτηση, στην περιοχή της βάσης του τραχήλου, ενός έμπλαστρου με την υπό έλεγχο ουσία.
Για παράδειγμα, για τον έλεγχο της ευαισθητοποίησης απέναντι στις συνθετικές ρητίνες των οδοντοστοιχιών, χρησιμοποιείται σαν υλικό ελέγχου υλικό της οδοντοστοιχίας που φέρει ο ασθενής, υπό μορφή σκόνης ανακατεμένο με ποσότητα βαζελίνης και μια σταγόνα μονομερούς (το μονομερές είναι ένα από τα κυριότερα συστατικά των ρητινών δηλαδή των υλικών των οδοντοστοιχιών). Σαν μάρτυρας χρησιμοποιείται πολυμερές (δηλαδή σκόνη πολυμερούς από το οποίο κατασκευάστηκε η οδοντοστοιχία) και βαζελίνη. Η διάρκεια παραμονής του εμπλάστρου είναι 24 ώρες και ακόμη καλύτερα 72 ώρες. Προκειμένου να ελέγξουμε τα διάφορα κράματα που χρησιμοποιούνται στις στοματικές αποκαταστάσεις (δηλαδή στα σφραγίσματα ή στις γέφυρες ή τις θήκες) χρησιμοποιούμε λεπτές πλάκες από το προς έλεγχο κράμα, τις οποίες στερεώνουμε με λευκοπλάστη στη βάση του τραχήλου. Στην περίπτωση που προκύψει θετικός ο επιδερμικός έλεγχος προς το υπό διερεύνηση αλλεργιογόνο, γίνονται εμφανείς οι δερματικές εκδηλώσεις της περιοχής, μπορεί να εμφανιστεί δηλαδή κνίδωση (΄΄καντήλες΄΄) αγγειοοίδημα (΄΄πρήξιμο΄΄), ερυθρότητα ή έντονη φαγούρα.
|
| Πως γίνεται δηλαδή η διάγνωση των αλλεργικών αντιδράσεων |
Πως γίνεται δηλαδή η διάγνωση των αλλεργικών αντιδράσεων
Τις περισσότερες ενδείξεις για την συμπεριφορά ενός υλικού σαν αλλεργιογόνο, δίνει η θετική αντίδραση στον επιδερμικό έλεγχο, που γίνεται με το ύποπτο υλικό. Αξιοσημείωτη βέβαια είναι η διαφορετική συμπεριφορά του δέρματος και του βλεννογόνου στις αλλεργικές αντιδράσεις. Ενώ ο βλεννογόνος του στόματος είναι περισσότερο ευαίσθητος, απ’ ότι το δέρμα, στην επίδραση τοξικών ουσιών, η συμπεριφορά του απέναντι στα αλλεργιογόνα είναι ακριβώς αντίθετη. Απαιτείται δηλαδή για την εμφάνιση της αλλεργικής αντίδρασης στο βλεννογόνο του στόματος πενταπλάσια ποσότητα, απ’ ότι χρειάζεται για την εμφάνιση αλλεργικής αντίδρασης στο δέρμα. Βιβλιογραφικά αναφέρονται ασθενείς που εμφάνιζαν δερματίτιδα εξ επαφής στο μονομερές των συνθετικών ρητινών (οδοντοτεχνίτες) και οι οποίοι έφεραν, χωρίς συμπτώματα, εργασίες από το συγκεκριμένο υλικό.
|
| Ποια είναι τα οδοντιατρικά υλικά που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση αλλεργικών αντιδράσεων; |
Ποια είναι τα οδοντιατρικά υλικά που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση αλλεργικών αντιδράσεων;
Από τα μέχρι σήμερα γνωστά δεδομένα, τα οδοντιατρικά υλικά που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση αλλεργικών αντιδράσεων είναι κυρίως οι σύνθετες ρητίνες, τα μέταλλα, τα αποτυπωτικά υλικά, τα οδοντιατρικά φάρμακα, και το ελαστικό (latex).
Σύνθετες ρητίνες. Είναι υλικό κατασκευής οδοντοστοιχιών και είναι άξιο αναφοράς ότι το ποσοστό των περιστατικών που δεν γίνεται ανεκτή μια οδοντοστοιχία λόγω αλλεργικής αντίδρασης ανέρχεται μόνο σε 2-3%.Τα πιθανότερα αλλεργιογόνα που περιέχονται στα ακρυλικά (σύνθετες ρητίνες) είναι το πολυμερές του μεθακρυλικού μεθυλίου, το μονομερές ή μεθακρυλικό μεθύλιο, η υδροκινόνη, το υπεροξείδιο του βενζολίου, η διβουτυλοφθαλείνη, οι διάφορες χρωστικές ουσίες που περιέχονται στα ακρυλικά.
Αποτυπωτικά υλικά. Οι πολυαιθέρες συγκαταλέγονται ανάμεσα σε αυτά που προκαλούν αλλεργία εξ επαφής στους οδοντιάτρους, τους ασθενείς και το βοηθητικό προσωπικό που το επεξεργάζεται. Η ευαισθητοποίηση του βλεννογόνου γίνεται μετά από επαφή λίγων λεπτών με το αποτυπωτικό υλικό.
Οδοντιατρικά φάρμακα. Στην οδοντιατρική χρησιμοποιούνται διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα για τη μεταχειρουργική αγωγή, την έμφραξη ριζικών σωλήνων και την προστασία του πολφού. Ανάμεσα στα πλέον εύχρηστα ανήκουν τα αντιβιοτικά (σημαντικό ποσοστό ασθενών αναπτύσσει αλλεργικές αντιδράσεις στο αντιβιοτικό πενικιλίνη ). Από τα αιθέρια έλαια, αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η ευγενόλη η οποία μπορεί να προκαλέσει εξ επαφής αλλεργία. Ανάμεσα στα διάφορα αντισηπτικά σαν αλλεργιογόνα δρουν κυρίως η φορμαλίνη και τα παράγωγα της φενόλης. Τα τοπικά αναισθητικά που χρησιμοποιούνται για τις διάφορες οδοντιατρικές επεμβάσεις ανήκουν επίσης στα οδοντιατρικά φάρμακα και χωρίζονται από χημικής σκοπιάς στους α. εστέρες (ανήκουν η προκαϊνη, η τετρακαϊνη, η βενζοκαϊνη )και β. αμίνες (ανήκουν η μεπιβακαϊνη, η λιδοκαϊνη, η πριλοκαϊνη). Ειναι αξιοσημείωτο ότι στην πρώτη γραμμή σαν αλλεργιογόνα εξ επαφής, για τους οδοντιάτρους, βρίσκονται τα επιφανειακά αναισθητικά της τετρακαϊνης (παντοκαϊνη) με περιεκτικότητα 60%.Λόγω της συχνής χρησιμοποίησης των τοπικών αναισθητικών της ομάδας των αμινών αυξάνονται με τον καιρό οι αλλεργικές αντιδράσεις προς αυτά.
Οδοντιατρικά κράματα. Στην οδοντιατρική, προκειμένου να πετύχουμε καλές μηχανικές ιδιότητες χρησιμοποιούμε τα διάφορα μέταλλα υπό την μορφή κραμάτων. Για την κατασκευή στέφανών και γεφυρών τα διάφορα χρυσοκράματα που χρησιμοποιούνται εκτός από χρυσό περιέχουν και πλατίνα, παλλάδιο, άργυρο, χαλκό, ψευδάργυρο και άλλα μέταλλα. Για την κατασκευή μερικών οδοντοστοιχιών χρησιμοποιούνται κυρίως κράματα κοβαλτίου χρωμίου μολυβδαινίου. Το αμάλγαμα αργύρου που αποτελεί το περισσότερο χρησιμοποιούμενο εμφρακτικό υλικό (παλαιότερα το χρησιμοποιούσαν στα σφραγίσματα) εκτός από άργυρο, περιέχει ακόμη κασσίτερο, χαλκό και ψευδάργυρο. Τα μεταλλικά ιόντα που απελευθερώνονται μέσα στη στοματική κοιλότητα, κατά τη διαδικασία της διάβρωσης δημιουργούν με τα οξέα του σάλιου μεταλλικά ιόντα, τα οποία με τη σειρά τους μπορεί να οδηγήσουν, κατά την άποψη ορισμένων ερευνητών, σε ερεθισμό του βλεννογόνου λόγω αλλεργικών αντιδράσεων.
Τα παραπάνω, τα οποία εκτός από την κλινική πείρα, επιβεβαιώνονται και από μια εκτεταμένη έρευνα σε ασθενείς, κάνουν επιτακτική την ανάγκη για τη δημιουργία ενός τυποιημένου και απλού τρόπου βιολογικού ελέγχου της βιοσυμβατότητας των οδοντιατρικών κραμάτων.
Αλλεργία στο ελαστικό (latex). Είναι η πιο ΄΄μοντέρνα΄΄αλλεργία .Είναι συνήθης σε επαγγελματικές ομάδες που έρχονται συχνά σε επαφή όπως νοσηλευτές, οδοντίατροι ή ασθενείς. Η αλλεργία στο λάστιχο μπορεί να εκφραστεί είτε ως δερματίτιδα εξ επαφής (τύπου 4 αντίδραση υπερευαισθησίας ,επιβραδυνόμενου τύπου) είτε σαν αναφυλακτική αντίδραση τύπου 1 η οποία είναι επικίνδυνη και μπορεί να προκαλέσει αλλεργικό shock. Ένας ασθενής ο οποίος εκδηλώνει δερματίτιδα εξ επαφής έχει πολλές πιθανότητες να εμφανίσει ή ήδη να έχει τύπου 1 αλλεργία. Ο τάλκης (πούδρα) στα γάντια είναι σημαντικός φορέας του αλλεργιογόνου. Η αποφυγή είναι δυνατή και σαφώς η μόνη λύση και η επιτακτική είναι η εναλλακτική χρησιμοποίηση non latex προϊόντων.
|
| Ποια είναι η θεραπεία στην περίπτωση αλλεργικών αντιδράσεων; |
Ποια είναι η θεραπεία στην περίπτωση αλλεργικών αντιδράσεων;
Σε κάθε οξεία αλλεργική αντίδραση η θεραπεία θα πρέπει να είναι επείγουσα και το φάρμακο εκλογής που χρησιμοποιείται είναι η αδρεναλίνη, η οποία μπορεί να επαναληφθεί σε 5-10 λεπτά ανάλογα με τις ανάγκες. Δίνεται προσοχή στην χορήγησή της σε καρδιοπαθείς ασθενείς. Άλλα μέτρα στην οξεία φάση είναι η κατάκλιση του ασθενούς, η προσπάθεια διατήρησης των αεραγωγών ανοιχτών στην ανάγκη -γίνεται τραχειοτομία- χορηγείται οξυγόνο, οροί και στην ανάγκη φάρμακα που ανεβάζουν την πίεση και βρογχοδιασταλτικά. Στις χρόνιες περιπτώσεις η θεραπεία στηρίζεται στην χρησιμοποίηση αντιισταμινικών φαρμάκων και κορτικοστεροειδών.
|
| Υπάρχουν άραγε τρόποι προφύλαξης; |
Υπάρχουν άραγε τρόποι προφύλαξης;
Σε κάθε χορήγηση φαρμάκου, ειδικά σε αυτών που έχουν αυξημένη συχνότητα στην εμφάνιση αλλεργιών, θα πρέπει να λαμβάνονται προφυλάξεις και να υπάρχει αυξημένη επαγρύπνηση.
Τα τεστ που γίνονται για να διαγνωσθεί η αλλεργική προδιάθεση σε κάποιο φάρμακο(π.χ. πενικιλίνη)πέρα από το ότι δεν είναι απολύτως ασφαλή, δεν εξασφαλίζουν και απόλυτα(έχουν αναφερθεί περιπτώσεις αλλεργίας και ύστερα από αρνητικά τεστ)
Το κάθε άτομο που παρουσιάζει γνωστή αλλεργία, θα πρέπει να ενημερώνει για το αίτιο της αλλεργίας του και καλό θα ήταν να φέρει μια καρτέλα που θα αναγράφει ότι είναι αλλεργικό.
Σε χρόνιες καταστάσεις η συμβουλή από ειδικό αλλεργιολόγο κρίνεται απαραίτητη.
Ταυτοποίηση του αιτιολογικού παράγοντα. Είναι αρκετά δύσκολη διότι υπάρχουν χιλιάδες αλλεργιογόνα και αρκετές φορές ένας ασθενής μπορεί να παρουσιάζει αλλεργία σε παραπάνω από ένα.
Εφαρμογή δερματικών ελέγχων (τα λεγόμενα patch tests). Όταν βρεθεί το αίτιο της αλλεργίας αρχίζει η απευαισθητοποίηση του ασθενούς όπου γίνεται με σταδιακή έκθεση του ασθενούς σε ολοένα αυξανόμενα επίπεδα του αλλεργιογόνου. Τα αποτελέσματα δυστυχώς δεν είναι πάντα επιτυχημένα γι’ αυτό και χρειάζεται σε κάθε περίπτωση προσοχή!
|
|
